ডঃ বাণিকান্ত কাকতি

...সাহিত্যৰ ক্ষেত্রত নতুনকৈ কৰিবলগীয়া কাম একো নাই। সাহিত্য ধ্বনি আৰু প্রতিধ্বনি মাথোন। পূর্বপুৰুষ সকলৰ ভাবৰ ধ্বনি যাৰ হৃদয়ত পুৰাকৈ প্রতিধ্বনিত হয় সিয়েই সফলতা লাভ কৰে... ডঃ বাণীকান্ত কাকতি, বাঁহী, ১৩শ বছৰ, অষ্টম সংখ্যা, আঘোণ, ১৮৪৭ শক।

Blog Archive

Sunday, May 28, 2017

"অয়ল জীৱিচিৰিপ্পুণ্ডু" : এজন 'অসমীয়া' দৰ্শকৰ দৃষ্টিৰে থিতাতে মনলৈ অহা এটা কথা


"অয়ল জীৱিচিৰিপ্পুণ্ডু" (Ayal Jeevichirippundu) নামেৰে মালায়লম ভাষাৰ চিনেমা এখন চালোঁ। চিত্ৰনাট্যকাৰ Vyasan K P-ৰ পৰিচালক হিচাপে ডেবুট ফিল্ম, মানে প্ৰথম চিনেমা। নতুন দিল্লীৰ হেবিটেট চলচ্ছিত্ৰ উৎসৱত, ২৮ মে' ২০১৭ তাৰিখৰ দৰ্শনীত উপস্থিত থকা দৰ্শকে উচ্চস্বৰে প্ৰসংশা কৰিছিল যদিও পাছত অলপ বিচাৰ খোচাৰ কৰি গম পালোঁ চিনেমাখনে সমালোচকবৃন্দৰ পৰা বৰ বিশেষ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব পৰা নাই। দুই এজন অভিনেতাৰ অভিনয়ৰ জঠৰতাকে ধৰি চিত্ৰনাট্যৰ শিথিলতালৈকে সাঙুৰি কে'বাটাও দোষ তেওঁলোকে অনুধাৱণ কৰিছে। কিন্তু আমি চাই ভালেই পাইছিলোঁ, হাস্যমধুৰ চিনেমাখন চকুৰ পলক নেপেলোৱাকৈ উপভোগ কৰিছিলোঁ। কেন্দ্ৰীয় চৰিত্ৰ, প্ৰথমখন প্ৰকাশিত কিতাপতে বুকাৰ প্ৰাইজ বিজয়ী হোৱা লেখক John Mathew Mathan-ৱে (Vijay Babu  অভিনীত) উপন্যাস এখন লিখিবৰ বাবে অণুপ্ৰেৰণা বিচাৰি আৰম্ভ কৰা এটা যাত্ৰাৰ কাহিনীয়েই চিনেমাখন বুলি চমুৱাই ক'ব পাৰি।  অসমীয়া সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডলৰ অভ্যস্ত দৰ্শক হিচাপে আমাৰ চকুত আৰু কিছুমান দিশ ধৰা পৰিছিল- যাৰ বাবে হয়তো আমাৰ আগ্ৰহ বেছিকৈ বৃদ্ধি পাইছিল।

কেৰেলাৰ সাগৰৰ পাৰত বন্ধুসকলৰ সৈতে মদ্যপানত মত্ত মুৰুগানৰ (Manikandan অভিনীত) অত্যন্ত ইচ্ছা আছিল গোৱা দৰ্শনৰ। সেইমতেই হৈ উঠে গোৱা দৰ্শন। গোৱাতে জন মেথিউৱে ঘটনক্ৰমে লগ পায় মুৰুগানক। মেথিউ চেলিব্ৰিটী লেখক। উচ্চ শ্ৰেণীৰ আভিজাত্যতো আছেই, লগতে আছে বুকাৰ বিজয়ী লেখক হোৱাৰ অহমিকা। আনহাতে মুৰুগান অশিক্ষিত, যি মালায়লি ভাষাটোৰ বাহিৰে একো ভাষাই বুজি নাপায়, নিজৰ মাছমৰীয়া জীৱনৰ খুতি-নাতিক বাদ দি বাহিৰৰ পৃথিৱীৰ আও ভাও একো নাজানে। এই দুই চৰিত্ৰৰ পাৰস্পৰিক বৈসাদৃশ্যৰ সংঘাত আৰু তৎসত্বেও দুয়োৰে মাজত গঢ়ি উঠা আকস্মিক অথচ নিবীড় সৌহাৰ্দ্যই চিনেমাখনৰ প্ৰাণশক্তি।

যিটো কথাৰ বাবে এই আলোচনাটো কৰিবলৈ বহিছোঁ সেয়া হ'ল চিনেমাখনত থকা মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ প্ৰতি এটা উপহাস যিটো অসমীয়া সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডলত আজিলৈকে কোনোদিনেই সম্ভৱ হৈ নুঠিল।"মধ্যবিত্ত শ্ৰেণী" - এই পৰিভাষাটোক লৈ বিতৰ্কৰ অৱকাশ থাকিব পাৰে। স্থান কাল বিশেষে বা প্ৰয়োগ ভেদে ইয়াৰ অৰ্থও ভিন্ন হোৱাটো স্বাভাৱিক। কেতিয়াবা যদি ই নিচক এটা অৰ্থনৈতিক শ্ৰেণীক বুজায়, কেতিয়াবা ই হ'ব পাৰে এক বিশেষ ধৰনৰ মানসিকতাৰ সূচক। গোটেই চিনেমাখনেই হাস্যৰসেৰে ভৰপূৰ হোৱাৰ বাবে কিছুমান চৰিত্ৰ অলপ কেৰিকেচাৰ হৈ উঠাটো স্বাভাৱিক প্ৰক্ৰিয়াই আছিল। এটা আৰ্বান বা নগৰীয়া পৰিবেশত এক গ্ৰাম্য চৰিত্ৰৰ উপস্থিতি পপুলাৰ সাংস্কৃতিক সমলসমূহৰ এটা সহজ হাস্যৰসৰ উপাদান। আৰু সৰলীকৰণ কৰি ক'ব পাৰি খাপ নোখোৱা পৰিবেশ এটাত উপস্থিত হোৱা এটা অন্য বাতাবৰণৰ চৰিত্ৰ। অসমীয়া নাটক, চিনেমা, ভিচিডি আদিতো মধ্যবিত্ত পৰিবেশত গাঁৱলীয়া চৰিত্ৰ এটাক হাস্যৰসৰ স্ৰষ্টা বুলিয়েই দেখুওৱা হয়। তেনেকৈয়ে গ্ৰামীণ পৰিবেশত চহৰৰ পৰা অহা 'অত্যাধুনিক' নগৰীয়া যুৱক বা যুৱতীকো খুহুতীয়া ৰূপতেই দেখুওৱা হয়। এই কাৰবাৰটোক ক্লীছে, তৰল আৰু বহুব্যৱহৃত বুলি ভাবিলেও উপায় নাই। বহু কালৰে পৰাই এতিয়ালৈকে ই সহজলভ্য হৈ আহিছে। ঠিক ব্যংগ বা চেটায়াৰ বুলি নক'লেও মধ্যবিত্ত জীৱনৰ খুতি নাতি আৰু বিসংগতি কিছুমানক হাস্যৰস বা চেন্স অফ হিউমাৰৰ উৎস হিচাপে আমি সদায়ে ব্যৱহাৰ কৰি আহিছোঁ। বিশেষকৈ অসমীয়া ছুটিগল্পৰ ধাৰাটোৱে এই প্ৰৱণতাটো বাৰুকৈয়ে প্ৰতিষ্ঠা কৰি থৈছে। কিন্তু আমাৰ ক'বলগীয়া কথা এইটোৱেই যে, সৰু সুৰা বিসংগতি সমূহলৈ চকু দি হাস্যৰস সৃষ্টি কৰা, প্ৰকাৰান্তৰে একধৰণৰ সামাজিক সমালোচনা জাগ্ৰত কৰা হৈ থাকিলেও, পৰিশেষত মধ্যবিত্তীয় মূল্যবোধক উৎখাত কৰি দিব পৰাৰ সাহসখিনি কোনো অসমীয়া সাংস্কৃতিক কৰ্মীয়ে আজিলৈকে দেখুৱাব পৰা নাই। অলপ সাধাৰণীকৰণৰ দোষৰ চুব বুলি জানিও ক'বলৈ বিচাৰিম যে, শ্ৰেণীগত সংঘাত আহিলে শেষপৰ্যন্ত নগৰীয়া, উচ্চ মধ্যবিত্ত বা ধনী শ্ৰেণীটোৱেই হ'বগৈ ভিলেইন। গাঁৱৰ ভাই-ককাইৰ সংঘাতকে ধৰি প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগলৈকে যিকোনো অথন্তৰৰে শেষ সমাধানটো সদায়েই হয়গৈ এটা মধ্যবিত্তীয় জীৱ-নিৰ্বাহৰ প্ৰণালী। মধ্যবিত্ত পৰিয়াল এটাৰ সমস্যাৰ বৰ্ণনাৰে সমালোচনাত্মক দৃষ্টিভংগী এটা থাকিলেও তাৰ সমাধানসূত্ৰটোৰ ভিত্তিভূমি কিন্তু শেষ পৰ্যন্ত মধ্যবিত্তীয় মূল্যবোধেই হৈ ৰয়গৈ - কোনটো ভাল, কোনটো বেয়া; অথবা কি উচিত, কি অনুচিত। বিচাৰৰ শেষ তুলাচনীখন কিন্তু তেওঁলোকৰ হাততেই থাকে।      

"অয়ল জীৱিচিৰিপ্পুণ্ডু" চিনেমাখন দেখিলোঁ এই সমস্ত বেষ্টনীৰ বাহিৰত। চেলিব্ৰিটি লেখক মেথিউক আদৰিবলৈ এয়াৰপোৰ্টৰ বাহিৰত ৰৈ থকা মানুহখিনি মধ্যবিত্তীয়। সেই আটাইকেইটা চৰিত্ৰই কেৰিকেচাৰড (Caricatured)। গাড়ীত আহি থাকোতে লেখকৰ মন জয় কৰিবলৈ লেখকৰ কিতাপৰ বিষয়ে তেওঁলোকে কথা পাতি আহে যিটোত লেখক বিৰক্ত হয়। তেওঁ জানে যে এইখিনি মানুহে তেওঁৰ কিতাপ পঢ়িছে নে নাই তাৰো কোনো ঠিকনা নাই। এজন চেলিব্ৰিটি লেখকৰ সৈতে ফটো তোলা, ডিনাৰ কৰা, কথা পতাৰ যি হাবিয়াস সেইবোৰৰ প্ৰতি লেখকজন একেবাৰেই নিৰ্লিপ্ত। বহুক্ষেত্ৰত বিৰক্তহে। তাৰ বিপৰীতে মুৰুগান নামৰ অশিক্ষিত মানুহ এজন যাক তেওঁ সাগৰৰ পাৰত হঠাতে লগ পাই গৈছিল- তেওঁৰ সৈতেহে লেখকৰ গঢ়ি উঠিল আত্মীয়তা। মুৰুগানৰ সৈতে আৰম্ভ হয় লেখক মেথিউৰ এক নিৰুদ্দেশ যাত্ৰা। আনহাতে লেখকক অভ্যৰ্থনাৰ দায়িত্বত থকা মানুহখিনিৰ আৰম্ভ হয় উৎকণ্ঠা। লেখক ক'ত কেনেকৈ কাৰ সৈতে নিৰুদ্দেশ হ'ল তাকে লৈ সাঙোৰ খাই পৰে কৰ্তৃত্বশালী চৰিত্ৰৰ লেখক-পত্নী আৰু জড়িত হৈ পৰে পুলিচৰ অনুসন্ধান। কিন্তু গোটেই ঘটনাটোত হাস্যস্পদ হৈ থাকে মধ্যবিত্তৰ প্ৰতিনিধি মানুহখিনি। গোৱাৰ পটভূমিত নিৰ্মিত চিনেমাখনত গোৱাৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ চিত্ৰায়ণ হৈছে আৰু চোৰ, গুণ্ডা, ঠগ, প্ৰৱঞ্চক বহু চৰিত্ৰই আহি ভূমুকি মাৰিছেহি। কিন্দু আদ্যোপান্ত প্ৰতীয়মান হয় আটাইতকৈ বিৰক্তিকৰ, ভূৱা আৰু তৰল চৰিত্ৰখিনি আটাইখিনি আচলতেই মধ্যবিত্তীয়খিনিহে। এনে এটা ষ্টেটমেণ্ট অসমীয়া চিত্ৰনিৰ্মাতাৰ পৰা হয়তো কোনোদিনেই আশা কৰিব নোৱাৰিম।    

মাত্ৰ অনুভূত হোৱা এটা বিশেষ দিশৰ কথাহে উনুকিয়াবলৈ খুজিছিলোঁ। সেয়েহে সদ্যহতে চিনেমখনৰ বাকীবোৰ দিশ এতিয়া নিলিখোঁ। থাকক।   


  
AYAAL JEEVICHIRIPPUNDU
(Malayalam/135mins/2017) |
Synopsis: Murugan is a poor illiterate fisherman residing in a small coastal village whose biggest dream is to visit Goa, and decides to take a solo trip to Goa. But he is unable to communicate with anyone in Goa as he doesn’t speak any other language except Malayalam. Also, at this time in Goa is John Mathew Mathan, a renowned writer who had won the Man Booker prize. John and Murugan come across each other. The innocence of Murugan catches the author’s attention & together they go on a journey exploring Goa.

Production: Eldhose John Keeleth
Screenplay: Vyasan K P
Cinematography: Hari Nair
Editing: B Ajithkumar
Sound: N Harikumar
Music: Ouseppachan


No comments: