ডঃ বাণিকান্ত কাকতি

...সাহিত্যৰ ক্ষেত্রত নতুনকৈ কৰিবলগীয়া কাম একো নাই। সাহিত্য ধ্বনি আৰু প্রতিধ্বনি মাথোন। পূর্বপুৰুষ সকলৰ ভাবৰ ধ্বনি যাৰ হৃদয়ত পুৰাকৈ প্রতিধ্বনিত হয় সিয়েই সফলতা লাভ কৰে... ডঃ বাণীকান্ত কাকতি, বাঁহী, ১৩শ বছৰ, অষ্টম সংখ্যা, আঘোণ, ১৮৪৭ শক।

Blog Archive

Thursday, May 18, 2017

"কেলৈ আছা চাই"

চাৱনি এটা কেতিয়াও পেছিভ (নিষ্ক্ৰিয়) হ'ব নোৱাৰে। একপাক্ষিকো নহয়। নৈৰ্ব্যক্তিকো নহয়।
চকুৰে চোৱা - এই তেনেই সাধাৰণ কথাটো এটা বিৰাট ৰাজানৈতিক কাৰবাৰ হ'ব পাৰে।
দৃষ্টি নিক্ষেপ - এই কাৰ্যটো এটা দাৰ্শনিক প্ৰক্ৰিয়াৰ ফচল। (দৰ্শন শব্দটোৰ আক্ষৰিক অৰ্থ আৰু ফিল'চ'ফি শব্দৰ পৰিভাষাৰ মাজৰ সংযোগটোও মন কৰিব)।
এনেয়ে চোৱা বুলি আচলতে একো নাই। There is nothing like just seeing.
চোৱা আৰু চাই থকাৰো আকৌ পাৰ্থক্য আছে।
আমি বিচাৰিলেও নিবিচাৰিলেও প্ৰতি মুহূৰ্ততে আমি চাই আছোঁ। যদি চাই থকা নাই (ইচ্ছাকৃতভাবে) তেতিয়াও আমি অন্তত: দেখি আছোঁ। চকু মুদি থাকিলেও সপোনত দেখি আছোঁ। আক্ষৰিক অৰ্থত সপোনৰ কথা বাদ দিলেও দুচকু মুদাৰ লগে লগে মানস চক্ষু খুলি লৈছোঁ।
প্ৰেমৰ আৰম্ভণী চকুৰে হয়। বিপ্লৱৰ ঘোষণা চকুৰে হয়। চকু চিৰকালেই এপাত ৰাজনৈতিক হাথিয়াৰ।
কাষেৰে পাৰ হৈ যোৱা বিলাসী গাড়ী এখনলৈ যেনেকৈ চাওঁ, ফুটপাথৰ ভীক্ষাৰী এজনলৈ তেনেকৈ নাচাওঁ। শ্ৰেণী দ্বন্দৰ পৰা দৃষ্টি কাহানিও মুক্ত হ'ব নোৱাৰে। ধাৰণাগত ভাবে জেণ্ডাৰ ইকুৱেলিটিৰ কথা যিমানেই আগুৱাই নাযাওক, এজন পুৰুষৰ পুৰুষৰ প্ৰতি চাৱনি আৰু মহিলাৰ প্ৰতি চাৱনি কাহানিও একে হ'ব নোৱাৰে। চাৱনি এটা সদায়েই সকলো সময়তেই লিংগ-চেতনাৰ দ্যোতক। বাহক।
এইখিনি কথা - আন এটা প্ৰস্তাৱনা, আমাৰ আন এটা উৎসৱৰ বাবে। ভিজুৱেল কালচাৰ, দৃশ্য শিল্প, আৰু সামগ্ৰিক ভাবে 'ৱেইজ অব চিইং' সম্পৰ্কে।

কিন্তু সদ্যহতে বহিছিলোঁ "কেলৈ আছা চাই" কথাষাৰৰ আঁত ধৰিহে। সেয়েহে আনবোৰ কথা অলপ দেৰীলৈ নিলগই থওঁ দিয়ক। 

কেলৈ আছা চাই বাক্যাংশ লোৱা হৈছে এটা জনপ্ৰিয় বিহু নামৰ পৰা। ওজা খগেন মহন্তদেৱৰ কণ্ঠৰে শুনিবলৈ পোৱা যায়। নাম ফাকি এনে-
"কেলৈ আছা চাই
কেলৈ আছা চাই
তুমি চাই থাকিলে দেহা মোৰ
দেহা মোৰ মৰহি যায়"

চাই থকা জন কোন? - "তুমি"। দেহা মৰহি যোৱা জন কোন? - "মই"।
তোমাৰ আৰু মোৰ মাজৰ সংযোগটো কিহৰ? এটা দৃষ্টিৰ। এটা চাৱনিৰ। "তুমি" চাই থাকিলেই "মোৰ" দেহা মৰহি যোৱাটো সম্ভৱনে? সম্ভৱ। কাৰণ চাৱনি মানে কেৱল এটা চাৱনিয়েই নহয়। সেয়েহে কৈছিলোঁ -
"চাৱনি এটা কেতিয়াও পেছিভ (নিষ্ক্ৰিয়) হ'ব নোৱাৰে। একপাক্ষিকো নহয়। নৈব্যক্তিকো নহয়"।

"মই" কোন? "মই" - কবি, লেখক, সাহিত্যিক, গায়ক, সুৰকাৰ, অভিনেতা, পৰিচালক, নাট্যকাৰ, প্ৰযোজক... স্ৰষ্টা।
"তুমি" কোন? "তুমি"- পাঠক, দৰ্শক, উপভোক্তা, দ্ৰষ্টা।
এই দ্ৰষ্টাৰ এটা মাত্ৰ চাৱনিতে ইমানখিনি সামৰ্থ্য বা দম আছে য'ত স্ৰষ্টাৰ "দেহা মৰহি" যাব পাৰে।
এই পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কটোৰ জটিলতাখিনিয়েই যিহেতু চলতি উৎসৱটোৰ কেন্দ্ৰীয় বিষয়বস্তু আছিল (The ambiguous relation between the performer and the spectator), সেয়েহে ইয়াৰ নাম ৰাখিছিলোঁ -
"কেলৈ আছা চাই"। 


হ'ব আৰু। এহেলৈ উৎসৱ শেষ। আৰু চাই থাকিব নালাগে। ঘৰাঘৰি যাওকগৈ ৰাইজ। 

Art: Samudra Kajal Saikia, 2006

No comments: